فضاهای جمعی با رویکرد گذران اوقات فراغت در معماری دوره پهلوی (مطالعات موردی: کافه نادری تهران)

ایران از اواخر قاجاریه و در آستان? ورود به دوران پهلوی در معرض تحولات فرهنگی بزرگی قرار گرفت که بیش از آنکه این تحولات درونزا باشد مأخوذ از فرهنگ غربی بود، به عبارت بهتر دچار تهاجم فرهنگی شد.نفوذ فرهنگ غربی و تحولات ناشی از آن تأثیرات انکارناپذیری درعرصه های گوناگون به جا گذاشت که ازجمل? آنها تأثیرپذیری معماری ایرانی از فرهنگ معماری غربی قابل اشاره است. به جرأت می توان گفت که فضاهای جمعی و عمومی جدید همچون هتل، سینما، تماشاخان? جدید یا همان تئاتر، باشگاه و کافه از اولین مکانهایی هستند که متأثر از غرب و تفکر روشنفکری و برای گذران اوقات فراغت بازرگانان، سیاسیون و یا تحصیل کرده های مدارس جدید یا دانشگاه های اروپا ساخته شد که در بسیاری اوقات به عنوان پاتوق از آنها استفاده می شد. کافه ها به مثابه فضاهایی عمومی و یا پاتوق اجتماعی برای تعامل افراد و رشد قابلیت همزیستی به ویژه در شهرهای بزرگ امروز، ضرورتی حیاتی دارند. گاهی این کافه ها به لحاظ محتوایی، شبیه قهوه خانه ها می باشند و به لحاظ شکل مانند کافه های روشنفکری غربی (اروپایی) هستند. این تحقیق، رواج کافه ها درآغازعصر پهلوی و تأثیر سبک معماری آنها بر فرهنگ معماری ایران را مورد مطالعه قرار می دهد، و با بررسی فضاهای عمومی با رویکرد گذران اوقات فراغت، به طور ویژه به سراغ کاف? نادری می رود و جدا از کارکرد تفریحی آن، و بعد از بررسی مفهوم کافه و تاریخچه آن، به معرفی و نقش کافه نادری به عنوان یکی از پاتوق های روشنفکری و تاثیرگذار بر فرهنگ و خاصه ادبیات معاصر پرداخته و موقعیت این مکان را از منظر تاریخی-فرهنگی و خاصه هنر معماری و نقش آن در تحولات به وجود آمده در عرصه های یاد شده، مورد مطالعه قرار می دهد. پرسشهای این پژوهش عبارتند از: ?) تعریف فضای جمعی با انگیزه ی گذران اوقات فراغت در تاریخ معماری ایران در دوره پهلوی چیست؟ ?) شکل کالبدی فضاهای جمعی در ایجاد فضای مناسب گفتمان برای بحث و تبادلات اجتماعی در دوره پهلوی چه بوده است؟ ?) تاثیر متقابل کافه ها و کافه سازی و رویدادهای فرهنگی چه بوده است؟ اهداف پژوهش نیز عبارتند از: 1) بررسی کالبد فضاهای جمعی برای گذراندن اوقات فراغت در دوران پهلوی. 2) بررسی و شناخت معماری کافه ها در صد سال اخیر. 3) بررسی نقش کافه و کافه سازی در تحولات فرهنگی و ورود مدرنیته و تفکر مدرن به ایران. روش تحقیق از نظر هدف: پژوهش کاربردی و روش تحقیق از نظر روش: توصیفی–تحلیلی و همچنین روش یافته اندوزی: روش کتابخانه ای و میدانی، مشاهده، مصاحبه (نیمه سازمان یافته و سازمان نیافته). و روش تجزیه و تحلیل: روش تجزیه و تحلیل کیفی می باشد. از جمله نتایج این پژوهش می توان گفت: 1) کافه هایی که در دوران پهلوی در ایران ساخته شدند در تحولات فرهنگی و ورود تفکر مدرن و مدرنیته به ایران نقش اساسی داشتند. 2) عامل اصلی در ساخت کافه ها در دوران پهلوی، عامل فرهنگی بوده است.